“Nee, nee, nee! Waar komt dat idee toch vandaan? Als het over sterven gaat, de pijn en het verdriet die daarbij komen kijken, hebben mensen daar vaak maar één beeld bij: dat alles zwaar is.” Aan de keukentafel grijpt Anita Witzier in haar net zorgvuldig door de visagist geborstelde haren. “Het zijn juist ook heel mooie verhalen, met ruimte voor licht en lucht. Ik voer in Leven tot het Laatst heel persoonlijke gesprekken, heel intiem. Het gaat echt ergens over; ik zie dat niet als zwaar.”

Maar dat is het toch wel?

“Voor de mensen die het moeten dragen zeker. Omdat ze afscheid nemen van het leven terwijl alles nog vol beloftes leek. Dat is natuurlijk verschrikkelijk, een groot verdriet en een ander perspectief. Dat moeten ze incasseren en hun omgeving ook. Wat heeft iemand eraan als ik dan zeg ‘wat verschrikkelijk joh’? Dat zijn gemeenplaatsen waar niemand wat aan heeft.”

Hoe stel je in zo’n situatie dan wel de juiste vragen?

“De eerste keer voelde dat als een enorme verantwoordelijkheid. Ik ontdekte al snel dat mijn belangrijkste taak is om te luisteren, mensen de ruimte te geven om hun verhaal te vertellen. Dat doen ze graag. Wat ze voelen en denken zit heel diep en ik ga niet wringen en peuren om een traan of andere emotie te zoeken, dat is helemaal niet nodig. Het zijn mooie verhalen uit de palliatieve zorg en ze zijn herkenbaar voor veel mensen.”

Wat is dat eigenlijk precies, palliatieve zorg?

“Dat is een enorm gebied, waar veel mensen weinig van afweten. Ze denken bij de term palliatief: dan gaat iemand snel dood. Dat dacht ik ook, maar het is veel meer dan dat. Het betekent wel dat iemand ongeneeslijk ziek is, maar niet dat die persoon nog maar kort te leven heeft. Dat is een cruciaal verschil. Soms leven mensen nog wel vijf jaar, of tien. De diagnose ‘palliatief’ verandert hun leven wezenlijk. Hoe gaan ze daarmee om? Dat is vaak heel ingewikkeld.

Ziek zijn is een fulltimebaan. Het kost veel tijd en slokt een groot deel van iemands persoonlijkheid op. Mensen gaan anders met ongeneeslijk zieke personen om, kijken anders naar hen. Ze worden vaak gereduceerd tot patiënt en worden zielig gevonden. Terwijl er nog van alles mogelijk is.”

En dat is wat je wil laten zien in het Leven tot het Laatst?

“Precies. We volgen patiënten en zorgverleners op diverse gebieden. Bijvoorbeeld een jongeman van achterin de twintig. Hij had last van zijn heup en dat bleek botkanker. Daar gingen zijn dromen en ambities. Hij en zijn vriendin krijgen ook psychische steun, want het is nogal wat. Ze zijn gestopt met werken om zoveel mogelijk tijd samen door te brengen.

Verder volgen we een moeder die vooral bezig is met de zorg voor haar kinderen, van wie er twee long covid hebben. Zelf kreeg ze vijf jaar geleden te horen dat ze niet lang meer zou leven, maar ze is er nog steeds. Mensen denken bij een naderend einde aan bucketlists, dingen die ze nog willen doen. Maar voor haar geen parachutesprong; ze wil de spil van haar gezin blijven. Haar palliatieve behandeling krijgt ze daarom ook thuis.”

Wat voor invloed hebben zulke verhalen op je?

“Ze blijven me wel bij en gaan door m’n hoofd als ik terugrijd naar huis. Soms steek ik ook een kaarsje voor iemand op, dat vind ik een fijn ritueel. Gelukkig kan ik er goed mee omgaan en lig ik er niet wakker van. Het is ook niet mijn eerste programma waarin dit soort thema’s een rol spelen.

Op 2 november – Allerzielen – komt Voor Wie Steek Jij een Kaarsje op?, een eerbetoon aan overleden mensen. Daarnaast heb ik bijvoorbeeld Liefde voor Later gemaakt. Dat ging over jonge gezinnen waar een ouder ongeneeslijk ziek was. Dat programma vond ik misschien wel het zwaarst, maar tegelijkertijd ook heel mooi. Zulke verhalen tussen leven en dood graven altijd net wat dieper.”

Leven tot het Laatst is vanaf 1 oktober 2025 iedere woensdag om 22:20 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2.