Dat is geen sciencefiction meer, virtual reality staat op het punt om onze kijkervaring compleet te veranderen. En nee, het gaat niet alleen om nerds met een brilletje op zolder. Grote spelers in media en entertainment investeren inmiddels fors in VR-formaten, interactieve belevingen en zelfs live-uitzendingen waar je als kijker middenin staat.

Sport, muziek en live-ervaringen: VR is er al

Een voetbalwedstrijd op tv kijken is leuk. Maar het gevoel van het stadion, de spanning, het geschreeuw van het publiek, dat mis je thuis op de bank. Tenzij je een VR-headset opzet. Platforms zoals NextVR en Horizon Venues (onderdeel van Meta) streamen live sportwedstrijden en concerten in VR. Je kiest je eigen plek in het virtuele stadion, kijkt om je heen, en voelt je er echt bij.

Ook festivals en muziekevenementen verkennen de mogelijkheden. Zo kun je op platforms als AmazeVR of TheWave concerten meemaken alsof je op de eerste rij staat, of zelfs op het podium met de artiest. En dat allemaal vanaf je bank, met een drankje in je hand en zonder plakkerige festivaltoiletten.

Netflix, HBO en interactieve formats

Streamingdiensten zitten niet stil. Netflix experimenteerde met interactieve films zoals Bandersnatch, waarin je als kijker bepaalt hoe het verhaal verloopt. Dat is nog geen VR, maar het legt wel de basis voor meer interactieve en immersieve content.

In de toekomst wordt het steeds normaler dat jij als kijker invloed hebt op het verhaal. Niet meer achterover leunen, maar keuzes maken, locaties verkennen, en zelfs rollen spelen. HBO investeert inmiddels in mixed reality-projecten waarbij echte sets gecombineerd worden met virtuele lagen. En Disney heeft meerdere VR-concepten op de plank liggen die entertainment én attractie combineren.

Wat betekent dat voor traditionele tv?

TV zoals we die kennen: lineair, passief, met reclames ertussen, is aan het uitsterven. Streaming had al een flinke klap uitgedeeld, maar VR zou wel eens de definitieve knock-out kunnen zijn. Waarom zou je kijken als je mee kunt doen?

Voor omroepen betekent dit: of je vernieuwt, of je verdwijnt. Lineaire zenders zullen zich opnieuw moeten uitvinden. Denk aan programma’s die meerdere verhaallijnen tegelijk bieden, waarbij kijkers door VR de verhaallijn kiezen die zij het interessantst vinden. Of talkshows waarin je niet alleen het gesprek volgt, maar ook rond kunt lopen in de virtuele studio en reacties van andere kijkers ziet.

Wat doet Nederland op dit gebied?

In Nederland staan we nog aan het begin, maar het begint te bewegen. Onderwijsinstellingen gebruiken VR voor interactieve lessen. Musea brengen exposities tot leven in virtuele ruimten. En in Hilversum wordt geëxperimenteerd met formats waarbij kijkers zélf de verhaallijn bepalen.

Een partij die hierin vooroploopt is VR Owl, zij ontwikkelen VR-concepten voor bedrijven, educatie én media. Denk aan VR trainingen, zoals trainingen voor veiligheid, onboarding en recruitment voor bedrijven. Ze werken voor grote merken, maar ook voor organisaties die VR willen inzetten om verhalen te vertellen op een totaal nieuwe manier.

Zulke partijen kunnen ook voor omroepen en streamingdiensten van waarde zijn. Want VR vraagt om andere producties, andere techniek, en een ander soort storytelling. Daar ligt een grote kans voor creatievelingen die het klassieke tv-formaat willen openbreken.

Wat zijn de grootste obstakels?

Er zijn er genoeg. Hardware blijft relatief duur. Niet iedereen heeft een VR-headset in huis. En het aanbod is nog beperkt, vooral in het Nederlands. Ook lopen veel traditionele mediabedrijven achter qua kennis, techniek en lef.

Daarnaast: mensen willen ook gewoon gemak. Even een serie aanzetten zonder poespas. VR is nu nog te veel gedoe: bril op, software starten, koppelen met apps… Terwijl tv nog altijd binnen drie seconden aanstaat.

Toch komt daar langzaam verandering in. De nieuwe generatie smart TV’s zijn al uitgerust met VR-ondersteuning. De brillen worden goedkoper, lichter en makkelijker in gebruik. En jongeren zijn opgegroeid met interactieve schermen, voor hen is passief kijken de uitzondering, niet de norm.

Wat kunnen we verwachten in de komende vijf jaar?

• Interactieve talkshows waarin je live aanwezig bent in de virtuele studio

• Scripted series waarin jij keuzes maakt en het verhaal zich aanpast

• Live events (denk aan Songfestival, Formule 1) met volledige VR-beleving

• Kids-programma’s waarbij kinderen zélf op avontuur gaan in een virtuele wereld

• Reclame die niet meer 'onderbreekt', maar geïntegreerd zit in de ervaring

Kortom: tv wordt geen venster meer op de wereld, maar een wereld op zichzelf.

En wat betekent dit voor jou?

Voor de gemiddelde tv-kijker klinkt dit misschien nog als toekomstmuziek. Maar de eerste signalen zijn er: jongeren kijken minder lineair, verwachten meer interactie, en willen iets beleven, niet alleen bekijken. De tv-gids van de toekomst bevat misschien wel virtuele werelden in plaats van zendtijd.

Blijf dus lekker scrollen, binge je series, en zucht over herhalingen op RTL. Maar hou één ding in je achterhoofd: het moment dat je kind straks roept "ik zit in een serie", in plaats van "ik kijk tv", is dichterbij dan je denkt.