Vijanden achter het IJzeren Gordijn

Snel na de Tweede Wereldoorlog groeiden de spanningen tussen Oost en West. De documentaireserie Koude Oorlog vertelt deze week verhalen over de vijandigheden over en weer in deze periode.

Roel Walraven

De onlangs overleden Roel Walraven, voormalig CPN-wethouder in Amsterdam, herinnert zich nog de felle anticommunistische stemming in het naoorlogse Nederland, waar alle partijen zich tegen de communisten keerden. Walraven bezocht in 1962 het Wereldjeugdfestival in Helsinki, waar jonge socialisten van beide kanten van het IJzeren Gordijn samenkwamen en kosmonaut Joeri Gagarin verscheen. Een Nederlandse student hield op diezelfde bijeenkomst een felle anticommunistische rede. Koude Oorlog stelt de vraag of dat een eenmansactie was, of dat er een organisatie achter stak.

Schaakoorlog

Ook de schaakwereld kon zich niet onttrekken aan de Koude Oorlog. Viktor Kortsjnoj was een ster van het Russische schaakprogramma en in de jaren 60 een van 's werelds beste spelers. Nadat hij verloor van Amerikaans grootmeester Bobby Fisher - een enorm gezichtsverlies voor Rusland - raakte hij echter in ongenade. In 1976 vroeg Kortsjnoj na afloop van een toernooi in Amsterdam politiek asiel aan. Dit 'verraad' werd hem niet vergeven. Toen Kortsjnoj twee jaar later in het WK uitkwam tegen Russisch schaakkopstuk Anatoli Karpov, barstte er op en rond het podium een bizarre psychologische oorlogsvoering los.