Leven na het Spelen is een portret van de mens achter de grappen. Femke van der Laan interviewt Youp van ’t Hek en tussendoor komen fragmenten uit eerdere shows voorbij, plus een blik achter de schermen van zijn laatste voorstellingen. “Het is geen ode aan mij”, aldus Youp. “Het is een lang gesprek met mij, nadat ik na vijftig jaar stopte als cabaretier. Herman van Veen en Freek de Jonge willen doorgaan tot hun 141e en dat is hun goed recht, maar ik wilde er een streep onder zetten voordat ik gedoe met mijn lijf zou krijgen. Ik dacht: zes weken Carré, diepe buiging en punt.”

Youp van 't Hek

Zijn carrière begon in de jaren 70. Eerst met cabaretgroep Nar, later solo.

“Het begin was aanmodderen, ik was blij met elk hapje publiek. In 1984 brak ik door met dat stukje ‘Lenen, lenen, betalen, betalen’, en daarna stond ik louter voor uitverkochte zalen. Sprak hij arrogant! Achteraf is het natuurlijk makkelijk praten, maar het had ook anders kunnen lopen. Vrienden zeiden: ‘Youp, je kunt schrijven, dus als dit niks wordt ga je gewoon de reclame in.’ Maar dat wilde ik niet, ik wilde cabaretier worden en had geen plan B. Dus ik heb geen idee wat ik had gedaan als het niet was gelukt.”

Hij stond zowat in alle zalen van Nederland. “Veertig keer in Venlo, vijftig keer in Eindhoven, twintig keer in Middelburg en ook nog ver in België. Ik merkte nooit dat het publiek in de ene plaats lastiger te bespelen is dan in de andere. Als cabaretiers iets anders beweren, ligt dat aan henzelf. Je bent grappig of niet en als je het moeilijk hebt in Hengelo, heb je het ook moeilijk in Middelburg. Ik had zelden vervelende mensen in de zaal. Soms stond er weleens een man op die begon te schreeuwen, maar dan zei zijn vrouw: ‘Henk, ga zitten!’ en dan wist ik: er is meer aan de hand, Henk doet dit vaker.”

Het leven van een cabaretier

“Cabaretliefhebbers zijn vaak leuke mensen, ze hebben zelfspot. Als een cabaretier bijvoorbeeld een bepaalde manier van op vakantie gaan belachelijk maakt, denken ze: dat herken ik! En als hij dan ook nog vertelt dat het redelijk op zijn eigen leven is gebaseerd, heb je een leuke avond met elkaar. Wim Kan zei: ‘We doen de deuren dicht en we hebben een complot. Buiten is de wereld, maar we zitten nu in dit theater en hier gebeurt het.’ Die sfeer moet je hebben.

Na afloop ging ik nooit de foyer in, dat is beter voor de illusie van het publiek. De artiest komt op, doet tweeënhalf uur zijn kunstje en gaat weg; als je hem daarna ook nog in de bar ziet, kan het alleen maar tegenvallen. Bovendien leven we in het selfietijdperk, dus als je nu een foyer binnenstapt moet je eerst tien uur achterelkaar met iedereen op de foto.”

Daniël Arends

Wat vindt hij van de nieuwe generatie cabaretiers? “Daar zitten heel leuke tussen. Peter Pannekoek bijvoorbeeld, of Jochem Myjer en Ronald Goedemondt. En Daniël Arends, die vind ik onbedaarlijk grappig. Hij komt uit het Gooi, net als ik, en doet mij een beetje aan mezelf denken. Ik heb wel het idee dat cabaret steeds populairder wordt, er zijn veel mensen die volle zalen trekken.

Sommigen staan in Afas Live, met schermen waarop ze half te zien zijn, en dat vind ik zo ongeveer het ergste wat je als cabaretier kunt doen. Voor mij was Carré altijd het allergrootste; groter wilde ik niet.”

Toekomst Youp van 't Hek

Zijn dagen zijn nog steeds goed gevuld: “Ik werk aan een theatermonoloog die mijn vrouw, Debby Petter, in kleine zalen gaat spelen. Hij heet Afslag gewist en gaat over een vrouw van 70 die zonder wrok terugkijkt op haar leven. En met Marije Tolman schreef ik Eeuwige trouw, een boekje over de liefde en hoe je huwelijken een beetje vrolijk houdt. Ik zie veel uitgebluste stellen op terrasjes en vraag mij dan af: waarom zijn jullie nog bij elkaar? Mensen die het hebben gelezen, zeggen: ‘Als je dit boekje kent, ga je meteen scheiden.’”

“Ik wil nog meer boekjes schrijven en maak plannen om te reizen, dus ik vermaak me prima. Het podium mis ik niet, wel de sfeer van de tournees. Met de jongens van de crew rondhangen in hotels, ’s middags naar de film en ergens eten. We hebben ontzettend gelachen, het was altijd gezellig. Maar spijt van mijn beslissing om te stoppen heb ik niet. Het was een bewuste keuze, en een goede ook. Ik wilde met een grote glimlach terugkijken en dat is gelukt.”

Wanneer is Youp - Leven na het Spelen op televisie te zien?

Youp - Leven na het Spelen zie je op zondag 22 juni 2025 vanaf 21:10 uur bij MAX op NPO 1.